Theo các cụ cao tuổi trong làng Đình Trung kể lại, sở dĩ mắm tép được mệnh danh là "Mắm tép tiến vua" vì loại mắm này, khi chưng mắm lên, mắm có màu đỏ au, hương vị thơm ngon… Xưa kia, người dân làng Đình Trung thường chọn những vại mắm ngon nhất để cung tiến nhà vua.

Mắm được làm từ con tép riu (hay còn gọi là tép rong), loại tép với thân hình nhỏ, xanh trong và chỉ có nhiều trên dòng sông Hoạt đoạn chạy qua địa bàn xã Hà Dương (huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa). Chính con tép riu này đã làm nên thương hiệu của món mắm tép tiến vua nức tiếng ở xứ Thanh.

Để có món mắm tép tiến vua thơm ngon, những người phụ nữ tại làng Đình Trung phải dậy từ sáng sớm, mang theo cái xiếc (làm bằng tre với hình tam giác, đầu to đuôi nhỏ) ra sông Hoạt, sông Tam Điệp, các con kênh quanh vùng và vùng đồng chiêm trũng để bắt loài tép riu. Con tép riu thường được các cơ sở thu mua với giá 80.000-100.000 đồng/kg.

Con tép riu đánh về được người dân làng Đình Trung nhặt sạch rong rêu, cá tạp, rửa sạch, để ráo nước... Sau đó mang tép ướp theo tỷ lệ 10 bát tép thì cho 4 bát muối và 2 bát thính (gạo rang giã nhỏ), trộn cho thật đều đến khi con tép đỏ lên thì dừng.